Deze gearchiveerde website ‘De Vlaamse primitieven' wordt tijdelijk niet meer geactualiseerd. Bepaalde functionaliteiten (vb. gericht zoeken in de collectie) zijn hierdoor mogelijk niet meer beschikbaar. Nieuwsupdates over de Vlaamse primitieven verschijnen voortaan op vlaamsekunstcollectie.be. Vragen over deze website? Neem contact op via info@vlaamsekunstcollectie.be.

Madonna met kanunnik Joris van der Paele

Kunstenaar: 
Jan van Eyck
Biografie: 

Maaseik 1380/ 1400 - Brugge 1441

Datering: 
1436
Materiaal: 
olieverf op paneel
Afmetingen: 
160 cm x 124.5 cm
Inventarisnummer: 
0000.GRO0161.I
Museum:
Groeningemuseum Brugge
Categorie:
Categorie A: Vlaamse primitieven
Subcategory:
15e eeuw Brugse schilderkunst Heiligen Madonna's met kind Portretten
Trefwoord:
Religieuze voorstellingen
Formaat:
Retabels

Maria reikt het Jezuskind een bloementuil toe terwijl hij met de andere hand met een Halsbandparkiet speelt. Links van de troon staat de heilige Donatianus van Reims, patroonheilige van de Brugse Sint-Donaaskathedraal waarvoor het paneel was bestemd. Hij draagt een processiekruis en zijn gebruikelijke attribuut, het wiel met vijf brandende kaarsen. De bisschop draagt een mijter en een blauwe koorkap waarvan het borduurwerk versierd is met de twaalf apostelen. Rechts van de troon staat de heilige Joris, in volle wapenuitrusting en met de wimpel waarop zijn wapen voorkomt. Met zijn linkerhand beveelt hij kanunnik Joris van der Paele aan bij Maria en het Jezuskind terwijl hij met een eerbiedig gebaar zijn helm afneemt. In zijn helm worden de Madonnafiguur en een venster verschillende keren weerspiegeld. Het schild op zijn rug reflecteert het beeld van een staande man met rode hoed en een donkerblauwe mantel, die de schilder zelf zou kunnen voorstellen. Rechts van de troon knielt de opdrachtgever. De bejaarde en zieke kanunnik draagt een wit koorhemd en een koorpels aan zijn linkerarm. In de handen houdt hij een geopende brevier en zijn bril. Het tafereel speelt zich af in het koor van een romaanse kerk. De kapitelen van de muurpijlers en het figuratief beeldhouwwerk van de troon stellen bijbelse taferelen voor.
Het is opvallend hoe de personages in het schilderij kleurblokken vormen: blauw, rood, wit en goud. Het is geen toeval dat dit de heraldische kleuren van Brugge zijn, eveneens aanwezig in de bloemenruiker.