Een herboren retabel

Drie fragmenten zijn alles wat rest van een geheel dat zonder twijfel een triptiek geweest moet zijn. Jammer genoeg ontbreekt elke informatie over het middenpaneel. We weten niet wat het voorstelde, noch wat ermee gebeurd is.

Ook is niets bekend over de herkomst van het paneel, noch over zijn materiële toestand voor 1904, het jaar waarin het aan het Groeningemuseum in Brugge werd geschonken. De panelen waren omgevormd tot een kast! Op de fragmenten zijn nog sporen zichtbaar van spijkers en scharnieren.

Het onderwerp van de luiken

Op de voorzijde van de twee zijluiken zijn taferelen afgebeeld uit de Apocalyps van Johannes.

Links knielt de heilige voor de stralende Christus die met zijn rechterhand 7 sterren omvat. Zijn hoofd wordt gekliefd door een zwaard. Hij troont te midden van 7 gouden kandelaars. Rechts is Johannes op het eiland Patmos aan het schrijven. Een arend houdt hem een inktpot voor.

De achterzijden in grisaille stellen de annunciatie voor. Het middenpaneel stelde mogelijkerwijs een andere scène voor uit de Apocalyps of iets totaal anders.

Restauratie

Wegens de complexe materiële geschiedenis en de onvolledigheid van het paneel, zowel wat betreft de afzonderlijke fragmenten als het geheel, werd beslist om slechts minimaal in te grijpen. Het invullen van de lacunes van de drie fragmenten impliceert immers dat de restaurator voor meer dan 50 % zou moeten ingrijpen, wat grotendeels zou neerkomen op interpretatie.

De bedoeling van de ingreep was dus conservatie (consolidatie van het paneel en fixeren van de picturale laag) en presentatie (het opvullen van de spijkergaten, minimale retouches en inlijsting volgens de mogelijke oorspronkelijke afmetingen van de triptiek).

Onder zien we een gedigitaliseerde simulatie van een mogelijke hyperrestauratie: