Deze gearchiveerde website ‘De Vlaamse primitieven' wordt tijdelijk niet meer geactualiseerd. Bepaalde functionaliteiten (vb. gericht zoeken in de collectie) zijn hierdoor mogelijk niet meer beschikbaar. Nieuwsupdates over de Vlaamse primitieven verschijnen voortaan op vlaamsekunstcollectie.be. Vragen over deze website? Neem contact op via info@vlaamsekunstcollectie.be.

GEBRUIK EN ONTSTAAN: Devotie

Maarten van Nieuwenhove, Memling in Sint-Jan-Hospitaalmuseum Brugge

In de middeleeuwse kunst zijn God, de heiligen en de bijbehorende devotie de vaakst gebruikte centrale thema's. Het aanbidden van God en het vereren van heiligen en relikwieën behoren tot de dageljikse bekommernissen en de inzet van de burgerlijke elite, adel, religieuze wereld en de gewone man, zowel in de stad als op het platteland. Pelgrimstochten stellen het vereren van de overleden heilige centraal. Kluizenaars incarneren als ‘levende' heiligen het ideaal van de vrome toewijding. Kloosters, abdijen en kerken zijn voorportalen van de hemel. Het bereiken van de onsterfelijkheid, eeuwig leven gelouterd door de nabijheid van God en heiligen in het hiernamaals zijn streefdoelen van iedereen. Middeleeuwse, devotionele kunst weerspiegelt deze denkwereld. De schilderijen met devotioneel karakter van de Vlaamse primitieven zijn producten die onlosmakelijk deel uitmaken van de levenstocht op weg naar dit geestelijk zuiveringsproces. De opdrachtgevers van devotioneel geïnspireerde kunstwerken hopen hiermee voor zichzelf een eeuwige plaats in de hemel te veroveren. Nog altijd beïnvloeden deze werken de beeldvorming rond devotie.

Sibylla Goegebuer