Deze gearchiveerde website ‘De Vlaamse primitieven' wordt tijdelijk niet meer geactualiseerd. Bepaalde functionaliteiten (vb. gericht zoeken in de collectie) zijn hierdoor mogelijk niet meer beschikbaar. Nieuwsupdates over de Vlaamse primitieven verschijnen voortaan op vlaamsekunstcollectie.be. Vragen over deze website? Neem contact op via info@vlaamsekunstcollectie.be.

Laatste Oordeel

Kunstenaar: 
Jan Provoost
Datering: 
1525
Materiaal: 
olieverf op paneel
Afmetingen: 
169 cm x 145 cm
Inventarisnummer: 
0000.GRO0117.I
Museum:
Groeningemuseum Brugge
Categorie:
Categorie A: Vlaamse primitieven
Subcategory:
16e eeuw Brugse schilderkunst Laatste oordelen
Trefwoord:
Religieuze voorstellingen

Dit gerechtigheidstafereel werd voor de raadzaal van het stadhuis van Brugge gemaakt. Het moest de magistraat aan zijn plicht tot rechtvaardigheid herinneren.
Een gouden straal verbindt Christus’ rechteroog met de uitverkorenen die onder bazuingeschal het paradijs binnengaan. Tegelijk draagt hij in zijn linkerhand het traditionele zwaard van het rechtvaardige oordeel. Naast Maria en Johannes de Doper, die als gewone voorsprekers aan weerszijden van Christus neerzitten, herkent men onder de gelukzaligen verschillende heiligen. De herrezen uitverkorenen worden door een engel in witte gewaden gekleed, terwijl de gelukzaligen in grote aantallen arriveren per schip, en in lange rijen naar de hemelpoorten toestromen. Hoewel Provoosts voorstelling de tekst van de Openbaring relatief trouw blijft, heeft hij zich ook een aantal vrijheden veroorloofd. Zo heeft hij verschillende hemelpoorten afgebeeld en heeft ook de hel meerdere ingangen.
De vlucht van de goddelozen is gesymboliseerd door een wagen met afvallige geestelijken, omringd door monsterfiguren die duidelijk door Jheronimus Bosch zijn geinspireerd. In 1550 schilderde Pieter Pourbus, in opdracht van het stadsbestuur, het helletafereel over. Pas vierhonderd jaar later, in 1956, werd de overschildering verwijderd.