Deze gearchiveerde website ‘De Vlaamse primitieven' wordt tijdelijk niet meer geactualiseerd. Bepaalde functionaliteiten (vb. gericht zoeken in de collectie) zijn hierdoor mogelijk niet meer beschikbaar. Nieuwsupdates over de Vlaamse primitieven verschijnen voortaan op vlaamsekunstcollectie.be. Vragen over deze website? Neem contact op via info@vlaamsekunstcollectie.be.

Verzamelaar schenkt werk van Memling aan Musea Brugge

Het portret van Francisco de Rojas, geschilderd door Hans Memling in de vijftiende eeuw, keert terug naar Brugge, waar het gemaakt werd. Het is geschonken door de Amerikaanse filantroop Bill Middendorf en krijgt een plaats in het Sint-Janshospitaal (Memlingmuseum). De schenking werd begeleid door King Baudouin Foundation US, die deel uitmaakt van het netwerk van de Koning Boudewijnstichting.

Francisco de Rojas, telg van een vooraanstaande Spaanse familie en ambassadeur van Spanje bij het Bourgondische hof, werd afgebeeld op het linkerpaneel (olieverf op hout; 50,5 cm breed en 104 cm hoog) van een triptiek. Op het rechterpaneel stond een vrouwelijke, lezende figuur, wellicht Maria. Wat op het middendeel stond, is niet meer met zekerheid geweten, al zijn er aanwijzingen dat het om de kruisiging van Christus ging.

"Het is een van de weinige afbeeldingen die we hebben die de Spaanse aanwezigheid in de middeleeuwen in het toenmalige handelscentrum Brugge documenteren", vertelt Till-Holger Borchert, artistiek directeur van Musea Brugge. "We hebben wel veel tekstueel archiefmateriaal, maar weinig afbeeldingen. Nu is er een schilderij van iemand uit een belangrijke familie, en bovendien geschilderd door Memling".

Hans Memling, geboren in Duitsland rond 1430, werkte in 1465 in het Brusselse atelier van Rogier van der Weyden. Later vestigde hij zich in Brugge, waar hij een van de meest invloedrijke kunstenaars uit het noorden van Europa van zijn tijd werd. In zijn religieuze werken verwerkte hij vaak portretten van zijn welstellende mecenassen - bankiers, kooplui, hooggeplaatsen in het bestuursapparaat of de Kerk, aristocraten.

Schenker Bill Middendorf

Het werk van Memling blijft in eerste instantie eigendom van KBF US, maar wordt meteen in langdurige bruikleen gegeven aan de Brugse Musea, die er later eigenaar van worden. Het werk is geschonken door de Amerikaan John William 'Bill' Middendorf, die niet alleen een rijkgevulde professionele carrière had, maar ook een gepassioneerd kunstverzamelaar is, met name van oude meesters uit de Nederlanden.

KBFUS ART faciliteert schenkingen van kunst

Enkele jaren geleden zette King Baudouin Foundation US het programma KBFUS ART op, om schenkers uit de VS te helpen bij de complexe culturele, juridische en belastingtechnische aspecten van het grensoverschrijdende schenken van kunst. Deze schenking van het werk van Memling is een mooi voorbeeld van de rol die het netwerk van de Koning Boudewijnstichting speelt als global philanthropic enabler, niet alleen wat erfgoedschenkingen betreft, maar eveneens voor het begeleiden van filantropische schenkingen aan projecten of organisaties met een sociaal, cultureel, (medisch-)wetenschappelijk of academisch doel over de grenzen heen.

Voor het eerst krijgt Musea Brugge zo'n belangrijke schenking. De begeleiding van KBFUS was essentieel om de terugkeer van het schilderij naar Brugge mogelijk te maken.

Memling Now

Het werk wordt een topstuk in de tentoonstelling 'Memling Now' en nadien in het Sint-Janshospitaal. 'Memling Now' brengt de invloed van Hans Memling op hedendaagse kunstenaars in kaart. De expo loopt van 1 oktober 2020 tot 1 februari 2021 in het Sint-Janshospitaal in Brugge. 

Meer informatie
Beeld: Hans Memling, Stichtersportret van Francisco (?) De Rojas, c. 1470, olieverf op paneel (gemaroufleerd), CC0
Schenking van William J. Middendorf aan de King Baudouin Foundation United States

(nieuwsbericht 23 september 2020)