Deze gearchiveerde website ‘De Vlaamse primitieven' wordt tijdelijk niet meer geactualiseerd. Bepaalde functionaliteiten (vb. gericht zoeken in de collectie) zijn hierdoor mogelijk niet meer beschikbaar. Nieuwsupdates over de Vlaamse primitieven verschijnen voortaan op vlaamsekunstcollectie.be. Vragen over deze website? Neem contact op via info@vlaamsekunstcollectie.be.

Feestmaal van Herodes

Kunstenaar: 
Juan de Flandes
Datering: 
1496 - 1499
Materiaal: 
olieverf op paneel
Afmetingen: 
60.7 m x 87 m
Inventarisnummer: 
MMB.0009
Museum:
Museum Mayer van den Bergh Antwerpen
Categorie:
Categorie A: Vlaamse primitieven
Subcategory:
17de eeuw Oude Testamenten
Trefwoord:
Religieuze voorstellingen
Formaat:
Veelluiken

De recente aankoop door het Cleveland Museum of Art van een 'Geboorte van de Doper' brengt E.Haverkamp-Begemann en Mw. A. Tzeutschler Lurie tot een aanvaardbare reconstructie van een 'St.Jan-veelluik' door Juan de Flandes, met als middenluik een 'Doop van Jezus' (Madrid, verz. Jordan de Urries y Ulloa) en als kleinere luiken de panelen te Cleveland, te Genève, te Antwerpen, en een vijfde nog te ontdekken schilderij. Voor die hypothese is het nodig dit schilderij(ons) bovenwaarts te verlengen, wat zowel materieel als compositorisch te verantwoorden is. De abnormale lichtval van rechts, die aan Mw.Lurie niet lijkt op te vallen en die zich in elke voorstelling herhaalt, karakteriseert het gehele veelluik.
In zijn reisbeschrijving van 1783 citeert A.Ponz een St.Jansretabel met 5 panelen, dat hij gezien heeft bij de kathuizers te Miraflores, een werk van Juan Flamenco, uitgevoerd 1496-99, dat deed denken aan Lucas van Leiden, en dat toen gevat was in een barok altaar, vandaag nog ter plaatse. De nissen hiervan werden opgemeten door N.Reynaud: hun oppervlakten beantwoorden volkomen aan de afmetingen van de bekende 4 panelen, rekening houdend met het verkleind zijn van onze 'Heradios'. N.Reynaud leidt er uit af dat Ponz onze reeks (plus een nog te ontdekken 5de schilderij) heeft bedoeld, en dat hij de schilder evengoed Juan de Flandes had kunnen noemen. Deze was immers sedert 1496 hofschilder van Isabella, die Miraflores bijzonder begunstigde en datzelfde jaar ook bezocht. Mw.Lurie verzwijgd niet dat Mej.Bermejo bij haar overtuiging blijft, dat de schilder van de 4 panelen M. Sittow is.
Stijlverwantschappen, vooral wat dit Salome-figuur betreft, met houtsneden van de Meester van de Lübeckse Bijbel van 1494, leiden Anzelewsky tot de vraag of de graveur ervan Juan de Flandes niet is: hij zou dan ook de illustrator zijn van de 'Terentius' gedrukt te Lyon in 1493 en de schilder van de miniatuur met 'Tonelen uit het Marialeven', Kupferstich-kabinett, Berlijn-Dahlem, nr.667. Voor het onderwerp, dat we niet langer 'Het feestmaal van Herodes' betitelen