This archived website 'Flemish primitives' is temporarily not being updated. Certain functionality (e.g. specific searches in the collection) may no longer be available. News updates about the Flemish primitives will appear on vlaamsekunstcollectie.be. Questions about this website? Please contact us at info@vlaamsekunstcollectie.be.

Altaarstuk van het schrijnwerkerambacht

Artist: 
Quinten Massijs
Material : 
hout
Dimensions: 
503 cm x 260 cm x 1 cm
Inventory number: 
245-249
Museum:
Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen
Category:
Categorie A: Vlaamse primitieven
Subcategory:
16e eeuw Christussen Heiligen Oude Testamenten Piëta's
Keyword:
Religieuze voorstellingen
Format:
Drieluiken

In 1479 maakten de schrijnwerkers zich los van de kuipers, en stichtten een eigen gilde. Ze bestelden een altaarstuk voor hun kapel, een Bewening van Christus. Aanvankelijk was het de bedoeling een beeldhouwwerk op te hangen, maar omdat de realisatie daarvan uitbleef, werd de opdracht aan Quinten Massijs doorgegeven. Misschien daarom dat de uitgewerkte figuren op de zijpanelen nog doen denken aan de gesculpteerde retabels. Hierop wordt de marteldood weergegeven van de patroonheiligen van de schrijnwerkers: Johannes de Doper en Johannes de Evangelist.
Vooraan op het middenpaneel ligt het dode lichaam van Christus, dicht bij de toeschouwer. De heilige Johannes, Maria en Christus vormen het middelpunt van het tafereel, met de kleuren rood, blauw en wit. Het landschap op de achtergrond wordt gevormd door het geopende rotsgraf, Golgotha, Jeruzalem en in de verte enkele bergen. Deze corresponderen met de daarvoor weergegeven figuren.
Op het linkerluik serveert Salomé een schotel met het hoofd van Johannes de Doper aan haar oom en stiefvader Herodes en aan haar moeder Herodias. In de achtergrond wordt de onthoofding zelf weergegeven. Het banket doet denken aan een feestmaal van de hoogste standen rond 1500: gerechten worden afgewisseld met zang en dans en allerlei spectaculaire optredens, zoals dat van Salomé. De page moet de bekers bijvullen. De wijnschenkers zijn geïnspireerd op Albrecht Dürer. Op het rechterluik wordt Johannes de Evangelist gekookt in een ketel ziedende olie, wat hem niet echt schijnt te deren. Keizer Domitianus met zijn senatoren en zijn gevolg kijken toe. Zij hebben een karikaturaal en oosters uiterlijk: het slechte werd als lelijk en vreemd voorgesteld. De achtergrond wordt gevormd door de Romeinse Porta Latina, sterk geïnspireerd op het Antwerpse Steen met de rijksadelaar van het Heilige Roomse Rijk. De hoofden van de beulen zijn ontleend aan Leonardo da Vinci.

Mobiele navigatie